Almanya geçen sene 300 Milyar Dolara yakın cari fazlası verdi. Basitçe anlatırsak Almanya’nın bir yıllık karı 300 Milyar Dolar.
Ve bu dünyanın en yüksek cari fazlası veren ülkesinde, yani dünyanın en kârlı dükkanında şuan enflasyon yüzde 4 oldu. Bu 1993 yılından beri gördükleri en yüksek oran.
Özellikle enerji alanında dolayısıyla tüm sektörlerde üst üste mecburen yapılan zamlardan dolayı Alman halkı durumu kavramaya çalışıyor, bankaları ne yapacağını bilemez durumda. 3 yıl önce hatta 1 yıl önce yüzde 1’ in altında faizle borçlanan Alman halkı şuan yüzde 7-8 civarında oranlarla borçlanıyor. Yani Almanya’da paranın maliyeti ( faiz) neredeyse 7 kat arttı …
Alman halkı enerji ve hammaddede başta gelen zamlardan şaşkına dönmüş durumda.
Bu durum dünyadaki tüm ülkelerde Kıta Asya ve Kıta Avrupa Devletlerinde özellikle çok ciddi olarak yaşanıyor.
Dünyada adı konmamış bir kriz var. Adı konmamış değil aslında isimlendirilememiş bir kriz var.
Tüm dünya ülkeleri çok ciddi bir hammadde krizi yaşıyorlar. Bu kriz aslında 2 ayaktan oluşuyor.
1- Hammadde talep ve arzında yaşanan darboğaz. Arzın talebin çok gerisinde kalması.
2- Hammadde navlun fiyatlarında oluşan aşırı yükselmeler.
Dünyayı bir ev, ekonomisini de o evi ısıtan soba gibi düşünün.
Ve sobanın etrafını da zenginlerden fakirlere doğru tüm ülkeleri sıralayın.
Pandemi ile birlikte soba söndü.
Yani tüm dünyada karantinalardan dolayı talep azaldı doğal olarak arz azaldı.
Biz yine de çalışmak ve üretmek zorunda olduğumuz için çalışıp üretmeye satmaya devam ettik ama zengin ekonomiler vatandaşlarına bolca yardım yapıp üretimi neredeyse temel ihtiyaçlar hariç durdurdu.
Soba sönünce ev soğudu.
Herkes üşümeye başladı.
Sobaya uzak olanlar yani güçsüz ekonomiler ilk ve çok üşüdü yakın olanlar en geç ve en az üşüdü.
Şimdi bu soba tekrar yanmaya başladı. Yani tüm dünya normalleşme sürecine girdi.
Yanan sobayı yanmaya devam ettirmek için gereken odun kömür miktarı belliydi.
Ama sönmüş bir soba ile evi yeniden ısıtmak için gereken odun kömür miktarı çok daha fazla.
Burada odun kömür nedir ?
Hammadde ve enerji.
Şimdi artık soba yanıyor ve yanmaya devam edecek. En yakın halkalardan dışa doğru yani zenginlerden fakire doğru ısınmaya yeniden başlayacağız.
Şuan yaşadığımız dünyada içinde bulunduğumuz durum aynen bu …
Ha bir de hem oduncular hem kömürcüler talebi görünce zam yapmaya ve bir taraftan ağaç kesip maden açmaya devam ediyorlar.
Şimdi bu durumda Türkiye’ye bakalım. Cari açığımız yıllardır devam ediyor çünkü ekonomimiz gelişmekte büyümekte. Sürekli askeri ve terör operasyonlarına para yetiştiriyoruz ve Pandemiyi atlattık.
Enflasyon Kur faiz ortada …
Başa dönelim bu durumda sobanın en dibindeki oturan Almanya bile üşüyorsa yani enflasyonu yüzde 4 olmuşsa Türkiye Ekonomisi hakkında ne kadar karamsar olabiliriz ….
Hadi elinizi vicdanınıza koyun ve bu soruyu cevaplayın.