Manisa Sanayisi ve Manisa, zenginleşmenin yolunu Turgutlu gibi sanayileşme ile değil Tarım gelirleri ile sağlamaya çalıştı. Ama bu arada ne yazık ki Tarıma Dayalı Sanayiye’ de yatırım yapılmadı.
1980’ li yıllarda Manisa’ da OSB olmasına rağmen Turgutlu neredeyse Manisa ile başa baş bir görüntü sergiliyordu.
Toprak Sanayinin yani tuğlacılığın gelişimiyle birlikte düne kadar tarım şehri olan Turgutlu Toprak Sanayinde kullanılan tüm makine alet ve ekipmanların yan sanayi, yedek parça ve servislerinin gelişimi ile birlikte sanayi şehri kimliğine büründü.
Ülkenin en büyük toprak sanayi üretim merkezi olan Turgutlu’ da Tuğla fabrikası sayısı bir dönem 80’ lere yaklaşmıştı. Bu aynı zamanda şehirde en az 100 ayrı zenginin meydana çıkması demekti. Hepsi okullar, sosyal tesisler, sağlık ocakları gibi hayır işlerine de el atınca Turgutlu bir anda sınıf atladı.
Kasaba’ ın zenginlerinin İzmir’ e göçmesiyle vizyonlarda gelişti ve bu insanlar başka iş kollarında da yatırım yapmaya başladılar.
Kasabalı fabrikacılar Ege Bölgesi Sanayi Odasına İzmir Ticaret Odasında yer alarak ve İzmir’ de ve Çeşme’ de sosyalleşerek ve çocuklarını İzmir’ de okutarak farklı bir bakış açısına sahip oldular.
Sektörün kendi iç dinamiklerinden dolayı şuan çalışan tuğla fabrikası 10’ un altına düşmesine rağmen, Tuğlacılık alt yapısıyla başlayan sanayileşme vizyonu her alanda ilerleme sağladı ve Turgutlu çok ciddi bir üretim merkezi haline dönüştü.
Benzer bir gelişme sürecini Manisa’ da göremedik. OSB çok eski olmasına rağmen ECA grubu ve Vestel dışında uzun yıllar Ulusal marka çıkartamadı: Çünkü karma OSB niteliğinde ve küçük parsellerden oluşuyordu.
Manisa Sanayisi ve Manisa, zenginleşmenin yolunu Turgutlu gibi sanayileşme ile değil Tarım gelirleri ile sağlamaya çalıştı. Ama bu arada ne yazık ki Tarıma Dayalı Sanayiye’ de yatırım yapılmadı.
Ne zaman ki Vestel büyümeye yani Vestel City kurmaya niyet etti ve Manisa OSB’ yi bu iş seçti işte o 2000’ li yılların başı Manisa için dönüm noktası oldu.
Eğer Vestel City başka bir yere kurulsaydı Manisa son 20 senede aldığı yolu belki 30 sene de alamayacaktı.
Vestel yan sanayicilerine ‘ navlun ödemem buraya geleceksiniz’ dedi ve Manisa patladı. OSB’ de Muradiye’ de rant oluşturacak bir değerlenme ve yapılaşma başladı. Adeta fabrika arazileri ve binaları ihale ile satılacak yada kiralanacak noktaya geldi.
Burada OSB’ nin enerji ve alt yapı olarak eksiksiz olmasını sağlayan Rahmetli Koşmaz’ ın hakkını teslim etmek gerekir ama OSB’ nin sanayiciye devredilip Sait Türek Yönetimine geçtikten sonra kendisini büyüyerek katladığı da bir gerçek.
Artık Manisa Merkez ilin Lokomotifi olmuş hatta Türkiye’ nin en büyük üretim merkezlerinden birisi haline dönüşmüştür.
Merkez ‘ de Manisa OSB’ nin yeni alanlar açması ve Muradiye OSB kurulması ile birlikte sanayileşme ivmelenerek devam ediyor.
İşsizlik Türkiye ortalamasının neredeyse yarısı kadar.
Çin’ li BYD Firmasının üretim üssü olarak Manisa’ yı seçmesi ise şehrin kaderini değiştirecek.
Manisa dünyanın yatırımı ve kalkınmayı peşinden getiren en önemli sektörlerinden olan otomotiv ile de tanışacak. Büyük bir fabrika dünya çapında bir yatırım. Ve buraya dünyanın dört bir yanından gelecek binlerce Beyaz Yakalı dünya insanı.
Muradiye OSB ve BYD tam kapasite çalışmaya başlayınca Manisa inanılmaz bir yer olacak. Peki şehir buna hazır mı derseniz maalesef değil.
Burada geçmiş dönem Büyükşehir Yönetimlerinin ön almaması, şehri yeni yapıya göre planlama vizyonlarının olmaması ve özellikle bazı alanlarda geç kalınmış olması ve ciddi alt yapı eksikliklerinin olması çok belki de en önemli etken.
Şu bir gerçek ki Türkiye’ nin Kamu yatırımları yönünden top yekün kalkındığı bir dönemde Ege Bölgesinde bu yatırım ve kalkınmalardan en az payı alan yer Manisa. En basitinden Gediz Kavşağı kangreni hala çözülemedi şehir raylı istem ve battı çıktı yada üst geçitlerle donanmadığı için trafik artık çileye dönüşmüş durumda. Hatırlarsanız 10 yıldan daha yakın bir dönemde eski Devlet Hastanesine ve SGK Hastanesine mahkumdu bu şehir.
Manisa Merkez için yeni OSB’ lerden bahsediliyor. Bu şehir için enerjinin boşa harcanması olacaktır. Mevcut Sanayi alanları dışında bir metrekare bile yeni fabrika yeri verilmemesi lazım çünkü şehir büyüyor gelişiyor zannettiğimiz olgunun, ne yazık ki kanser oluşumuna döndüğünün çok insan rant sevdasıyla farkında değil.
Bu saatten sonra Manisa’ ya yapılacak 2 büyük yatırım var. Belediye yatırımlarını buna dahil etmeden söylüyorum. Çünkü izlediğim ve bildiğim kadarıyla Ferdi Zeyrek ekibi ile birlikte şehir adına kaçırılmış fırsatları yeniden yakalamak ve geç kalmış işleri kısa zamanda yetiştirmek konusunda gayretli ve verimli bir çaba ve çalışma içerisinde, hem de muhalefet belediyesi olmalarına rağmen.
Manisa için yapılacak 2 önemli yatırım :
1 Manisa Serbest Bölgesi kurulması.
2 Manisa Yüksek Teknoloji Enstitüsü kurulması.
Manisa artık Serbest Bölge kurulmasını fazlasıyla hak ediyor ve sanayi ticaret altyapısı olarak bunu yapmak gözünü tamamen dünya pazarlarına dikmek zorunda artık Manisa.
Bu şehrin vizyonu artık dünyanın en önemli, katma değerli sanayi üretimi yapan kentlerden birisi olmak zorunda.
BYD, Vestel, Arçelik, Mitsubishi Elektrik ve daha bir çok küresel markanın yatırımları ile katma değerli bir sanayileşme yolunda ilerleyen Manisa, Celal Bayar Üniversitesi bünyesinden bağımsız bir Yüksek Teknoloji Enstitüsüne ihtiyaç duymakta.
Burası sadece Lisansüstü eğitimler vererek ve çok nitelikli eğitimler vererek Türkiye’ nin ve yurt dışından buraya gelecek olan donanımlı çok iyi eğitimler almış genç ve vizyoner beyinlerin icat yapacakları, sanayiyi destekleyecekleri, binlerce patent veya lisans alacak bir yapı olmalıdır.
Ve sanayide bu kadar geniş iş imkanları ve üretim alternatifleri varken Türkiye’ nin ve dünyanın dört bir yanından iş insanları Manisa’ da Sanayiye dönük yatırımlar yaparken ne yazık ki Manisa’ lı Sanayicimizin sayısının hala tek tek sayılabilecek kadar az olması ise bizim adımıza bir utanç.
Bu şehrin zenginleri ve girişimcileri arsa ve müteahhitlik rantları, kira rantları peşinde koşmak yerine en azından genç nesillerini üretime, istihdama, ihracata sanayiciliğe teşvik etmelidir.
Yoksa fabrika binası elimizde kalacak olan tek şey olacak. Beyaz yakalılarda, girişimci iş insanları da Manisa’ lı olmayacak, olamayacak.
Vesselam…
15 Ocak 2025
Hasan Fatih Özsümer
